Confronterende dag

Vandaag heeft het me nogmaals verbaasd in wat voor verschillende werelden mensen hier in South-Africa kunnen leven. Het contrast is enorm. Armoede en rijkdom zijn binnen een paar honderd meter van elkaar verwijderd. En als je je ogen sluit (zoals velen) hoef je de armoede ook niet te zien.

Na ons vertrouwde ontbijtje, ons vertrouwde bedje, ons zwembadje en al onze andere "luxe" spullen achter ons gelaten te hebben, rijden we in onze sjabbie mazda 323 richting Freedom Park (kliniek). Freedom Park kenmerkt zich door een gemixte populatie; mensen uit namibië, lesotho, swaziland, botswana en andere provincies. Dit komt doordat Rustenburg één van de rijkste mijngebieden van de wereld is. Veel mijnwerkers emigreren dus naar Rustenburg. Dat betekent dat mannen hun vrouwen en kinderen achter moeten laten en op zoek gaan naar een tweede en/of derde vrouw om toch letterlijk aan hun trekken te kunnen komen. Ook kan het zo zijn dat vrouwen met hun man mee verhuizen om uiteindelijk in de squattercamp te wonen. Inmiddels hebben we door het zien van 7 andere klinieken al een behoorlijk schild opgebouwd. Je ziet rottige dingen maar je raakt er (ontzettend stom om te zeggen) toch op een bepaalde manier aan gewend. Je referentiekader verandert, zo ook vandaag. Op het eerste oog (wanneer je je ogen net een beetje dicht knijpt) lijkt Freedom Park in de verte op een camping zoals op het lowlands festival terrein. Maar hoe dichterbij je komt, hoe beter je ziet dat dit geen tenten zijn om na een paar potten bier je roes uit te slapen om vervolgens weer naar coole bands met je vrienden te luisteren. Nee, geen pretje, dit is échte armoede. De caregivers van de andere klinieken hebben ons in kleine dorpjes gebracht waar mensen in stenen en in golfplaten huisjes wonen. In Freedom park zijn de huisjes (sjaks) ook van golfplaten, de vloeren zijn gemaakt van karton, er zijn geen ramen en de wc's zijn buiten of ze zijn er helemaal niet. Overal waar ik kijk, zie ik loslopende geiten of donkeys. Rotzooi op de grond, een klein kind wat in het vuilnis nog op zoek is naar eten en een hond die in hetzelfde vuilnis nog even zijn grote boodschap achterlaat. Wanneer we het terrein van de kliniek oprijden voel ik dat dit een zware dag gaat worden. Bij aankomst zijn de aanwezige patienten (het is 8 uur in de morgen) samen aan het bidden. Op deze manier creëren ze steun. Ikzelf geloof niet zo in het geloof maar als ik dit zie, geloof ik best dat mensen hieruit steun en kracht kunnen halen. Ongeveer 50 patienten bidden en beginnen uiteindelijk ongelooflijk mooi te zingen. Ik weet niet wat ik vandaag heb maar mijn neus begint meteen te kriebelen (o oh). Na een paar liederen, start de support group. De support group is een initiatief vanuit Tapologo. Om de mensen met elkaar te laten chatten over hun problemen. We worden door de sister in charge genaamd Dorothe geintroduceerd. Dan ineens staat Vivian op. Vivian is een pittige vrouw. Ze vraagt ons wat ze anders moeten doen om de HIV verspreiding te stoppen en te reduceren. Ook vraagt ze ons of wij geen medicijnen vanuit Nederland kunnen meenemen. We zijn alle drie met stomheid geslagen dat wij op dit moment hier zitten. Waarom zijn er niet meer dokters die deze kant op komen? Het is een noodkreet naar de kennis in en uit het Westen! Waarom gaan er geen echte intelligente mensen hier naartoe? Wat kunnen wij hier nou betekenen. Maaike, Linda en ik voelen ons klote en nutteloos. We leggen aan Vivian en de rest van de groep uit dat we geen dokters zijn en proberen in het kort uit te leggen wat we wel hier doen. Maar als ik die vrouw was geweest had ik hetzelfde gevraagd aan "rijke" blanken die voor een paar maanden onderzoek kwamen doen. Haar eerste behoefte is medicatie, verbetering en food. Ik kan het haar niet kwalijk nemen. Het dochtertje van Vivian genaamd Karabo is al net zo pienter. Ze kijkt me vragend aan en jawel hoor, ik tover een paarse ballon uit mijn rugzak. Ze weet goed dat er bij ons "wat" te halen valt, al is het maar een ballon. Karabo heeft mooie donker bruine ogen, draagt haar schooluniform (donker blauw met wit en ruitjes) met daar onder te grote schoenen en een te grote trui. Vivian zal het wel op de groei hebben gekocht of het toevallig van iemand gekregen hebben. Na de supportgroup worden we weer alle drie bij een zuster geplaatst. Ik zit naast Dorothe en zie de ene na de andere patient op counsult komen. Het valt me op dat patienten zelf echt gedisciplineerd moeten zijn, ze mogen geen alcohol, niet roken, geen traditionele medicatie gebruiken, de hygiene bijhouden, op het eten letten (geen laxerende spullen, geen olie etcetera) en moeten hun medicatie en boostpils op uur en tijd innemen. Een waslijst aan regels krijgen ze elke keer te horen. Je kunt je voorstellen wanneer je niet met dit soort regels bent opgevoed of niet geleerd hebt op uur en tijd te leven maar op de zon dat het naleven van deze gedragslijnen knap lastig kan zijn. De 9e patient die binnenkomt is Bernadette een vrouw van 69 jaar oud. Bernadette heeft een te hoge bloeddruk en was doorverwezen naar een ziekenhuis. In dat ziekenhuis kreeg ze 26 pillen per dag om haar bloeddruk te verlagen, samen met haar ARV's en boostpils kwam ze uit op het slikken van 31 pillen per dag. Ze was misselijk, had hoofdpijn en had geen energie meer. In het ziekenhuis hadden ze niet nagedacht over het feit dat sommige pillencombinaties niet samen gaan. De vrouw zelf wist zich ook geen raad met zoveel pillen. Vervolgens komt er een nieuwe patiente binnen genaamd Mmabokang. Op de test verschijnen weer twee streepjes (betekent HIV positief). Mmabokang heeft tranen in haar ogen. De zusters leggen haar alleen de regels uit hoe de kliniek te werk gaat en waar ze zich aan moet houden als ze ARVs wil. Mijn natuur zegt dat ik op moet staan en naar Mmabokang moet lopen om haar een knuffel te geven. Maar wie ben ik om haar te troosten? Is dat niet de taak van de zusters? De zusters vertonen geen empathie. na Mmabokang besluit ik om even een luchtje te scheppen. Karabo is buiten aan het spelen. Ze telt voor me in het engels tot 10 en elke keer als ik een lichaamsdeel aanraak, zegt ze in het engels wat voor lichaamsdeel het is. We spelen een leuk spelletje. Af en toe kietel ik haar in haar zij. Dan rent ze weg om een paar tellen later toch weer terug te komen. Ik vraag de zuster of ze wat wil zeggen tegen Karabo in het Tswanaas. Dan ineens zegt de kleine jonge dame in het Tswanaas: "This miss is speaking with her eyes to me". De zuster vertaalt het voor me. Ik raak er helemaal stil van. Het is denk ik een van de mooiste dingen die ooit iemand tegen me gezegd heeft. Dan ineens komt er een politieauto het terrein opgereden. Naast de kliniek zit namelijk een politiekantoor. Uit de auto komen drie kleine jongens van ongeveer 11 jaar. De ene draagt een geel shirt, de ander een blauw en de laatste een rood shirtje. Het lijken schoffies. Ze worden onder begeleiding van een aantal politieagenten met grote geweren naar binnen begeleidt. Ineens horen we dat er iemand geslagen wordt. Het geluid klinkt afschuwelijk. Een van de jongens kreunt zachtjes. Het geluid klinkt als een zweepslag op de rug van een paard. "Ik wil dit niet horen", zeg ik tegen Linda. "Ik kan veel hebben maar dit gaat me te ver". Het lijkt net of we terug zijn in het stenentijdperk. De patienten lopen naar de keet waar het geluid van de zweep uitkomt. Ze staan er met z'n alle omheen. Leedvermaak. Dorothe roept ons en zegt: "Those guys did awfull things". We lopen haar "kantoortje" binnen en nemen afscheid. Voor vandaag hebben we wel weer genoeg gehad. In de auto staar ik naar buiten, er rolt een traan over mijn wang. Ik probeer het Linda en Maaike niet te laten merken.

Maar uiteraard doen we ook dingen voor onszelf ter ontspanning. Zo zijn we afgelopen weekend wezen stappen in Gaborone in Botswana. Maaike kende daar mensen. Het was geweldig! Geweldig hoe goed mensen (vooral de mannen) daar kunnen dansen. We waren de enige blanken en werden natuurlijk overal aangestaart. Iedereen wilde met ons kletsen want wit betekent ook geld. Ik heb nog nooit van mijn leven zoveel slechte versierpogingen gehoord en gezien. Dus dat was dan wel weer grappig hoe goed ze hun best allemaal voor ons deden. Ff één als voorbeeld: "I have never seen a white woman like you, so pretty." Verder zijn Linda en ik zondag de Kgale hill in Botswana gaan beklimmen. Daar zagen we jawel hoor meneer aap! Wild monkeys. Wild Baboons. Elke keer als wij onze camera pakten waren zij weg. Net of ze het er om deden! Maar gelukkig hebben we ze wel vast kunnen leggen. En we hebben ook nog rupsen gegeten op een local markt! Echt heel bizar! Gedroogde rupsen.......

Nou dit was het weer voor vandaag, check hyves voor foto's!

Liefs

Marielle